از مخالفت با افزایش حقوق نمایندگان تا تاسیس بیمارستان

بنده از تمام موکلین خودم، یکی را نمی‌دانم که راضی باشد حقوقتان را زیاد بکنیم

وقتی شهید مدرس بودجه سال 1306 را می‌نگرد که در آن مبلغی برای اضافه حقوق نمایندگان مجلس، که خود نیز از آن قبیله بود، اختصاص داده‌اند، بحث ولایت و وکالت را مطرح می‌سازد و با آن بحث، مخالفت خود را اعلام می‌نماید. او می‌گوید: «گمان می‌کنم ما که آمده‌ایم اینجا، می‌گوییم وکیلیم؛ ولی نیستیم. ولی […]

دعوت از شهید مدرس به مجلس شاه

مجسمه رضاشاه مثل خودش دورو دارد

رضاخان در اول خیابان سپه، محوطه بزرگی را که به نام باغ ملی بود، تعمیر و بازسازی کرد تا مراسم نظامی را در آن برگزار کند. در بالای سر در بزرگ آن، مجسمه نیم تنه‌ای از خود نصب نمود که مانند دو مجسمه از پشت به هم چسبیده بود که هم از بیرون شمایل تمام […]

در منطقه شما طوایف جنگجو و سلحشوری هستند

بزنید که بروند از شما شکایت کنند، نه بخورید و بروید شکایت کنید!

مرحوم مدرس، خدا رحمتش کند، مردی بود که ملک‌الشعرا گفته بود از زمان مغول تا حالا مثل مدرس کسی نیامده. می‌گفت بزنید که بروند از شما شکایت کنند، نه بخورید و بروید شکایت کنید! من رفتم پیشش، خدا رحمتش کند، اخوی ما نوشته بود به من، که یک نفری است اینجا خمین رئیس غله است. […]

نظر امام درباره چاپ تصویر شهید مدرس روی اسکناسها

سزاوار است بر اولین اسکناس جمهوری اسلامی، عکس اولین مجاهد چاپ شود

به مناسبت میلاد رسول اکرم (ص) و ولادت امام جعفر صادق (ع) بانک مرکزی ایران تصمیم به چاپ اسکناس یکصد ریالی با طراحی متخصصان ایرانی گرفت که در یک طرف آن نمای خارجی مجلس شورای اسلامی و در طرف دیگر تصویر شهید سید حسن مدرس نقش بسته بود. حضرت امام خمینی (س) طی حکمی به […]

تصمیم قاطع پهلوی دوم برای واگزاری پهلوی

روایت قائم‌مقام وزارت خارجه از ماجرای جدایی بحرین (۱۳۴۶–۱۳۴۹)

ماجرای شروع استقلال بحرین از اواخر سال 1967 یا اوایل 1968 شروع شد. البته تاریخ‌ها را آنگونه که در ذهنم مانده ذکر می‌کنم چون منبع دقیقی روبه‌رویم نیست. اما به هر حال اواخرِ دهه‌ی شصت میلادی بود. گمان می‌کنم انگلیسی‌ها از طریق ایادی‌ای که داشتند، با شاه صحبت کرده بودند. ممکن است با خود ایشان […]

همچنانکه خودشان می‌دانستند شورشی در راه است

سند محرمانه پرسی کاکس درباره تضمین پناهندگی برای امضاکنندگان قرارداد 1919

با توجه به قراردادی که همین امروز - نهم اوت 1919 – میان دولتین بریتانیای کبیر و ایران بسته شد، حکومت اعلی حضرت پادشاه انگلستان آماده است در صورت احتیاج به وسیله‌‌ مقامات سفارت انگلیس در تهران از شما پشتیبانی کند.

قراردادی که اداره کشور را به انگلیس واگزار میکرد

متن قرارداد 1919 ایران و انگلیس‌

طبق این موارد در نظام آینده ایران وزرای ایرانی در هر وزارتخانه‌ای که بودند مستشاری بالای سر خود دارند که از اوامر او نمی‌توانند سرپیچی کنند و در صورت بروز اختلاف میان وزیر و مستشار به نحوی یکی از آنها باید کنار برود.

نسخهٔ کامل و معتبرِ فارسی و انگلیسیِ قرارداد رژی

متن کامل قرارداد رژی (۱۸۹۰ میلادی) | واگزاری امتیاز تنباکو توسط ناصرالدین‌شاه قاجار

قرارداد رژی، یکی از مهم‌ترین اسناد تاریخی عصر قاجار و نقطه عطفی در شکل‌گیری جنبش‌های ضداستعماری در ایران به‌شمار می‌آید. این قرارداد در سال ۱۸۹۰ میلادی (۱۳۰۷ قمری) میان دولت ایران به ریاست ناصرالدین‌شاه قاجار و نماینده دولت بریتانیا، ماژور جرالد تالبوت (Major Gerald Talbot)، منعقد شد. بر اساس مفاد این امتیازنامه، حق انحصاری خرید، […]

پذیرش ذلت در حکم محاربه با امام زمان است

فتوای تحریم تنباکو؛ شروع مقابله ی ایران و استکبار جهانی

درک و دریافت صحیح از مقابله ی ایران و استکبار جهانی، نیازمند یک جست و جوی ساده در تاریخ معاصر است. برای این مقصود ابتدا به سراغ شناخت پرچم دار اسلام و مرجع برجسته عالم اسلام میرویم . یعنی آیت الله میرزای شیرازی : آیت الله سید محمدحسن حسینی شیرازی مشهور به میرزای شیرازی ، […]

به روایت تحلیلگران سازمان سیا آمریکا

چرا آمریکایی ها نتوانستند سقوط پهلوی را پیش بینی کنند؟

عنوان و ماهیت سند نام کامل: Analysis of NFAC’s Performance on Iran’s Domestic Crisis, Mid-1977 – 7 November 1978 منبع مطالعه سند: https://www.cia.gov/readingroom/docs/DOC_0001259322.pdf نوع سند: گزارش داخلی/پست‌مورتِم (Post-Mortem) از عملکرد «National Foreign Assessment Center» (NFAC) موضوع: بررسی عملکرد NFAC در تحلیل اوضاع داخلی ایران پیش از انقلاب ۱۳۵۷، مشخص کردن نقاط ضعف، اشتباهات تحلیلی و […]

محمد جهان بین از وضعیت زندانیان پیش از انقلاب می گوید

مجبورم کردند با پاهای زخمی روی برف بدوم

سال ۱۳۵۵ بود. زندانی کمیته مشترک بودم. پاهایم از شدت ضربات کابل، به سختی آسیب دیده و باندپیچی شده بود.  بعد از اینکه از اتاق حسینی بیرون آمدم، مرا به حیاط کمیته مشترک بردند که حوضی در وسط آن قرار داشت. آنجا با همان پاهای زخمی و باندپیچی شده، مجبورم کردند که دور حوض بدوم. […]

از شکلگیری ساواک تا دفتر ویژه اطلاعات

ساواک؛ محصول مشترک سیا، موساد و اینتلیجنس سرویس

پس از شانزده سال سلطنت پهلوی اول، سال ۱۳۲۰ فرا رسید و پهلوی اول به دست قدرتهای استعماری به جزیره موریس تبعید شد و فرزندش محمدرضا به قدرت رسید. محمدرضا برای حفظ تاج و تخت خود و اعمال نقطه نظرات سیاسی کشورهای آمریکا و انگلیس که موقعیت خود را مدیون آنها بود، برای سرکوب مخالفین، […]

دو نظر در خصوص ریشهٔ جنگهای ایران و روس

اهداف روس و انگلیس از براه انداختن جنگ هایی که منجر به گلستان و ترکمنچای شد

در آغاز دوران سلطنت قاجاریه، ایران دو بار درگیر جنگ‌های نظامی گسترده‌ای با امپراتوری روسیه تزاری شد که عمدتاً بر سر مناطق قفقاز و کنترل سرزمین‌های شمال غرب کشور رخ داد. این جنگ‌ها که در فاصلهٔ ۱۸۰۴ تا ۱۸۱۳ میلادی و سپس ۱۸۲۶ تا ۱۸۲۸ میلادی، در زمان سلطنت فتحعلی‌شاه قاجار و با فرماندهی عباس‌میرزا […]

اهداف انگلستان و روسیه در دو جنگی که به معاهده گلستان و ترکمنچان منتهی شد

نگاهی به اهداف انگلستان و روسیه در این دو جنگ از سوی مورّخین دو نظر در خصوص ریشهٔ جنگهای ایران و روس ارائه شده است. یک نظر بر این است که روسیه برای دستیابی به آبهای گم خلیج فارس و دریای عمان، نیاز داشت تا از راه ایران به این آرزوی خود برسد و چون […]

سرنوشت ایالتهای نخجوان ایروان تالش قره باغ و شورکل

جنگ دوم ایران و روس و قرارداد ترکمانچای

پس از عهدنامه گلستان به دلیل مبهم ماندن مرز ایران و روسیه، علی رغم اعزام نمایندگانی از ایران ازجمله حاجی میرزا ابوالحسن شیرازی، و علی رغم مذاکره با تزار روس در پطرزبورگ و مذاکرات – يرمولف و عباس میرزا نایب السلطنه و نیز مدداف با او توافقاتی در زمینه تعیین مرزهای روشن به وجود نیامد. […]

بررسی زمینه‌های تاریخی، نظامی و سیاسی

آغاز جنگ‌های ایران و روس و پیامدهای آن تا قرارداد گلستان

فتحعلی شاه قاجار در آغاز حکومت خود، فرمانروایان گرجستان، هرات و قندهار را به اطاعت خود درآورد. گرجستان از قدیم الایام خراج‌گزار ایران بود و تحت‌الحمایه پادشاهان ایران به شمار می‌رفت. آن کشور استقلال مذهبی داشت ولی در امور دولتی از ایران تبعیت می‌کرد. پادشاهان گرجستان مسیحی بودند و معمولاً شاهزادگان و ولیعهد آنان در […]

کنترل استبدادی رضاشاهی

زمینه ساز سقوط پهلوی اول به روایت استاد جامعه شناس کالیفرنیا

جان فوران، استاد جامعه‌شناسی در دانشگاه سانتا باربارا کالیفرنیا، در کتاب «مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران از سال ۱۵۰۰ میلادی تا انقلاب» می‌نویسد:بی‌تردید رضاشاه تنها معمار اصلاحات دوره‌ی خود نبود؛ خاصه در نیمه نخست سلطنت خویش پشتیبانی مدیران کارآزموده‌ی درون کابینه را با خود داشت و ایشان در کنار مجلس ارام و گوش‌به‌فرمان، سومین […]

دلیل این همه بذل و بخشش همایونی، کسب رضایت انگلستان بود

پیمان سعدآباد | واگذاری ۳۸۰۰ کیلومتر مربع از خاک ایران به فرمان انگلیس

در بررسی تحولات سیاسی و سرزمینی ایران در قرن بیستم، بعضی وقایع تاریخ ساز شدند که فراموشی آنها هزینه های گزافی بر ملت بار میکند که یکی از این وقایع، پیمان سعدآباد است. این پیمان که در فضای سیاسی 1316 هجری شمسی منعقد شد، بر خلاف ظاهر آن که حامل پیام صلح و حسن هم‌جواری […]

شاهزاده ای که توسط دشمنِ اشغالگر به سلطنت رسید

درآرزوی دستنشاندگی، پسرِ دستنشانده، پسرِ دست نشانده

بعد از جنگ جهانی اول، انگلیسی ها که میخواستن به اِشغال ایران پایان بدن، تصمیم گرفتن حکومت دست نشانده ی خودشون رو در ایران تشکیل بدن. یک کودتا بوسیله ی رضاخان راه انداختن و حکومت پهلوی رسما به عنوان اولین حکومت دست نشانده در ایران آغاز به کار کرد. انگلیسی ها از عملکرد پادشاه دستنشانده […]

ریشه دشمنی آمریکا با ایران، هیچگاه جمهوری اسلامی نبوده

بیل کلینتون: آمریکا در کودتای 28 مرداد علیه مصدق نقش داشت

بیل کلینتون: اگر به ایرانی‌ها بنگرید، قضیه ایران کاملا موضوع متفاوتی است. اما، داستان غم‌انگیزی است که در دوران سال 1950 شروع شد. وقتی که آمریکا دولت دموکراتیک منتخب مجلس، آقای مصدق را برکنار کرد. و شاه را دوباره روی کار آورد. مجری: از طریق سیا _ و بعد او هم بوسیله آیت الله خمینی […]

شورای انقلاب اسلامی مارا تایید کردند

نحوه تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به روایت جواد منصوری

در اواخر اسفند 57 ما با شورای انقلاب صحبت کردیم. گفتیم چهار گروه هستند، هر چهار گروه هم یک هدف را دنبال می‌کنند. و در خط و یک نگاه هستند. خوب است که به هرحال این جریان به یک مرکزیت برسد و هماهنگ شود و نیروها در هم ادغام شوند. شورای انقلاب کاملا استقبال کرد، […]

ارتباط کودتای رضاخانی به روایت سید ضیاء

نقش سید ضیاء و دخالت انگلیس در کودتای رضا شاه

 صدرالدین الهی: رضاخان را اولین بار چه کسی به شما معرفی کرد؟  سید ضیاء: کلنل کاظم خان سیاح، با مقدمه جالبی. کلنل گفت یک افسر قزاق پیدا  کرده ام که به درد کار ما میخورد. هم قد بلند است، هم بداخم، هم پرهیبت، هم  افسرهایش دوستش دارند؛ فقط باید رویش فکر کرد. به او گفتم […]

تاثیر مهاجران ایرانی روسیه بر مشروطه خواهی

عاقبت طمع ایرانی ها به وعده های بیگانه در جنگ جهانی اول

کابینه بعد از مهاجرت در تهران به ریاست محمد ولی خان سپه سالار  تشکیل شده، سپاهیان روس که تعداد آنها به صد و پنجاه هزار نفر می رسید،  تمام شمال ایران را تا خانقین اشغال کرده بودند. جنگ بین الملل اول تازه آغاز  شده بود و در نتیجه تبلیغات شدید مبلغان آلمانی یک تشنج فکری […]

بخشی از کتاب مصاحبه ی صدرالدین الهی با سید ضیاء

دلیل سرنگونی حکومت صدوپنجاه ساله قاجار به روایت صدرالدین الهی

احمد لاینصرف از سید ضیاءالدین طباطبایی درباره احمد شاه می پرسم. سید از حرف زدن درباره ی مرده ها احتراز دارد. ولی ما با هم قرار گذاسته ایم که نیک و بد گفته شد و سید هرچه فکر میکند بر زبان بیاورد. سیدضیاء: .خدا رحمتش کند. پادشاهی بود بی عرضه ،ترسو از آن دسته بچه […]

نامه‌ای برای تاریخ: پشت پرده قراردادها و سیاست‌های استعماری در ایران

دخالت‌های بریتانیا در ایران به روایت حسن اعظام قدسی (اعظام‌الوزاره)

حسن اعظام قدسی (اعظام‌الوزاره) در خاطرات خود ماجرایی را از قول کنسول انگلیس در مشهد نقل می‌کند که دخالتهای آن کشور را در امور ایران و کودتای نظامی ۱۲۹۹ مشخص می‌نماید. البته قابل ذکر است که در اصل دخالت انگلیس تردیدی در بین مورخین وجود ندارد بلکه چگونگی ماجرا و عوامل موثر در آن و […]