رسول خدا ص فرمودند : پدرم فدای پسر بهترین کنیزان باد، پسر همان (زنی) که اهل «نوبه» است. احادیث زیادی از رسول خدا (ص) و امامان پیشین ، ولادت امام جواد (ع) را خبر داده بودند و شیعیان از مدتها قبل بی صبرانه منتظر ولادت آن حضرت بودند .
اما انتظار شیعیان تا مدتها نه تنها برآورده نشد بلکه تبدیل به نگرانی گشت؛ چرا که بیش از 45 سال از زندگانی امام هشتم (ع) سپری شده بود و هنوز فرزند پسری نداشت . نگرانی شیعیان از آن جهت بود که دستگاه جور و ستم عباسی بر حضرت رضا ع یورش برده و قبل از تولد فرزندش او را به شهادت برساند. این نگرانی با تبلیغات و پخش شایعات از سوی سران واقفیه یعنی کسانی که امام موسی کاظم را همان مهدی موعود می‌دانستند ، به اوج خود رسید و به حدی رسید که عده ای نسبت به امامت امام هشتم نیز دچار تردید شدند. اما امر الهی بر ولادت امام محمد بن علی ملقب به حضرت جواد الائمه ع تعلق گرفته بود .
سبیکه نوبیّه که امام رضا او را خیزران نامید مادر امام جواد علیه السلام است . این بانوی بافضیلت که مورخین او را برترین زنان عصر خود می خواندند بانویی بود که او را همراه با جمعی از بزرگان از آفریقا برای فروش به مکه معظمه آورده بودند و چون مقدر گشته بود که رحم مطهر او بستر پرورش امام باشد ، افتخار همسری ثامن الائمه را پیدا کرد .
حضرت رضا (ع) در همان شب ولادت فرمود: حق تعالی به من پسری عنایت کرد که چون موسی بن عمران شکافنده دریاهاست و نظیر عیسی بن مریم (ع) است که حق تعالی مادر او را مقدس و مطهر گردانید و طاهر و مطهر آفریده شده بود.
با ولادت امام جواد علیه السلام ، دشمنان و بدخواهان به ویژه واقفیه مایوس و ناکام شده و از موضع خود عقب نشستند و دوستان و شیعیان شادمان شدند چرا که امام رضا علیه السلام در وصف ایشان فرمودند : «این مولود، مولودی است که در اسلام، پربرکت تر از او برای شیعیان ما زاده نشده است».
امام جواد (ع) بخش عمده ای از زندگی پربرکت خود را همزمان با خلیفه وقت ، مامون عباسی گذراند. مامون با مکر و حیله های فراوان سعی داشت امام (ع) را از مقام قدسی اش پایین آورده و به زر، زیور و فساد خلافت بیالاید و روش خود را که در مورد امام رضا علیه السلام به شکست خورده بود، در مورد امام جواد علیه السلام به هدف برساند.
مامون در راستای اجرای مقاصد خود، دخترش را به عقد امام درآورد و سعی کرد مجلس باشکوه و با اسراف و ریخت و پاش های فراوان به راه اندازد به طوری که هم امام را در ان سهیم جلوه دهد و هم توجه آن حضرت را به مظاهر دنیوی جلب کند ولی امام (ع) با برخورد عفیفانه خود او را ناکام ساخت.
امام جواد علیه السلام در توصیف امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف فرمودند : زمان ولادت امام عصر علیه‌السلام بر مردم زمانش مخفى است و ایشان از افراد ، غایب و پنهان است؛ و حرام است که آن حضرت را نام ببرند …
