وَ قاتِلُوا في سَبيلِ اللهِ الَّذينَ يُقاتِلُونَكُمْ وَ لا تَعْتَدُوا إِنَّ أللهَ لا يُحِبُّ الْمُعْتَدينَ [190]
و در راه خدا با كسانى كه با شما مى‌جنگند، نبرد كنيد؛ و از حد تجاوز نكنيد، كه خدا متجاوزان را دوست ندارد.
ابن‌عباس (رحمة الله علیه)- نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَهًُْ فِی صُلْحِ الْحُدَیْبِیَّهًِْ وَ ذَلِکَ أَنَّ رَسُولَ اللهِ (صلی الله علیه و آله) لَمَّا خَرَجَ هُوَ وَ أَصْحَابُهُ فِی الْعَامِ الَّذِی أَرَادُوا فِیهِ الْعُمْرَهًَْ وَ کَانُوا أَلْفاً وَ أَرْبَعَمِائَهًٍْ فَسَارُوا حَتَّی نَزَلُوا الْحُدَیْبِیَّهًَْ فَصَدَّهُمْ الْمُشْرِکُونَ عَنِ الْبَیْتِ الْحَرَامِ فَنَحَرُوا الْهَدْیَ بِالْحُدَیْبِیَّهًِْ ثُمَّ صَالَحَهُمْ الْمُشْرِکُونَ عَلَی أَنْ یَرْجِعَ فِی عَامِهِ وَ یَعُودَ الْعَامَ الْقَابِلَ وَ یُخَلُّوا لَهُ مَکَّهًَْ ثَلَاثَهًَْ أَیَّامٍ فَیَطُوفُ بِالْبَیْتِ وَ یَفْعَلُ مَا یَشَاءُ فَیَرْجِعُ إِلَی الْمَدِینَهًِْ مِنْ فَوْرِهِ فَلَمَّا کَانَ الْعَامُ الْمُقْبِلُ تَجَهَّزَ النَّبِیُّ (صلی الله علیه و آله) وَ أَصْحَابُهُ لِعُمْرَهًِْ الْقَضَاءِ وَ خَافُوا أَنْ لَا تَفِی لَهُمْ قُرَیْشٌ بِذَلِکَ وَ أَنْ یَصُدُّوهُمْ عَنِ الْبَیْتِ الْحَرَامِ وَ یُقَاتِلُوهُمْ فَکَرِهَ رَسُولُ اللهِ (صلی الله علیه و آله) قِتَالَهُمْ فِی الشَّهْرِ الْحَرَامِ فِی الْحَرَمِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ هَذِهِ الْآیَهًَْ.
ابن‌عباس (رحمة الله علیه) این آیه در زمان صلح حدیبیّه نازل شد؛ آن سالی که رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) به همراه هزاروچهارصد نفر از یارانش برای به‌جای‌آوردن حجّ عمره از [مدینه] خارج شدند و [به‌سوی مکّه] حرکت کردند تا اینکه در حدیبیّه اقامت نمودند. مشرکان مانع ورود آنها به بیت‌الله‌الحرام شدند. پس مسلمانان [قربانیان خود را] در حدیبیّه، قربانی کردند. مشرکان با ایشان، [پیمان صلح حدیبیّه را] منعقد کردند و قرار شد آن سال مسلمانان بازگردند و سال بعد دوباره برای حج بیایند و آنها (مشرکان) هم به مدّت سه روز مکّه را خالی کنند [تا] مسلمانان، طواف و هرکاری می‌خواهند انجام داده و سپس فوراّ به مدینه بازگردند. سال بعد که پیامبر (صلی الله علیه و آله) و یارانش برای انجام حجّ عمره که [از سال قبل] قضا شده‌بود، آماده شدند، نگران بودند که قریش به عهد خود وفا نکند و مانع زیارت خانه‌ی خدا شوند و با ایشان بجنگند. [این در حالی بود که] رسول‌خدا (صلی الله علیه و آله) از جنگ در ماه حرام، آن هم در حَرَم خدا کراهت داشت. پس خداوند این آیه را نازل کرد.
