کابینه بعد از مهاجرت در تهران به ریاست محمد ولی خان سپه سالار تشکیل شده، سپاهیان روس که تعداد آنها به صد و پنجاه هزار نفر می رسید، تمام شمال ایران را تا خانقین اشغال کرده بودند. جنگ بین الملل اول تازه آغاز شده بود و در نتیجه تبلیغات شدید مبلغان آلمانی یک تشنج فکری عظیم در میان طبقات تحصیلکرده ایران به وجود آمده بود. همراه با اشغال شمال ایران از طرف روس ها، انگلیس ها قوای موسوم به پلیس جنوب را به وجود آوردند و عملاً کار اداره مملکت به دست روس و انگلیس افتاد. عمال دولت تزاری در این هنگامه دست به یک حیله موذیانه و ناجوانمردانه عجیب زدند. به این معنی که مقاطعه کاران حکومت تزاری به ایران آمدند و به این بهانه و توجیه که مردان روسی در جبهه های جنگ مشغول نبرد و کارزار هستند و کار شهرها در روسیه فلج شده است، شروع به استخدام کارگر ایرانی کردند. دولت وقت اجازه این کار را داد و در فاصله یک سال از آذربایجان تا خراسان بین سیصد تا پانصد هزار کارگر ایرانی با وعده های شیرین و دلفریب مقاطعه کاران روس ،رهسپار روسیه شدند. قراردادهای آنها بسیار منظم و دلفریب بود. اما همین که قدم به خاک روسیه گذاشتند، بلافاصله در واگن های سربسته مستقر و یکسره به جبهه جنگ فرستاده شدند. کار آنها در جنگهای گالی سی و لهستان، کندن خندق برای سربازان روس بود و همه این بیچارگان در صف مقدم جبهه، آماج تیر بلا بودند.
تعداد کشته شدگان و از بین رفتگان این گروه فریب خورده معلوم نیست، اما عده ای که زنده مانده بودند پس از خاتمه جنگ و آغاز انقلاب به قفقاز مراجعت کردند و در احزاب کمونیستی و سایر دسته جات سیاسی عضو شدند و آن وقت نارضایتی در آنها قوت گرفت و برای واژگون ساختن هیئت حاکمه ای که آنها را به این روز انداخته بود، با بلشویک های روسی همدست شدند و به شمال ایران سرازیر گردیدند و شمال ایران اشغال شد.
موضوع مهاجران ایرانی همیشه از مشکلات عظیم دولت های وقت محسوب میشد. در زمان تزار به واسطه باز بودن مرز، سالی سیصد تا پانصد هزار ایرانی برای یافتن کار از مرز روسیه عبور میکردند. در روسیه هر یک به اقتضای هنر و حرفه خویش کاری میجستند و شش ماه از سال را در آن جا کار می کردند و شش ماه دیگر را در وطن استراحت. بی اغراق باید گفت نیمی از آبادی جنوب روسیه مرهون هنر و زحمت همین مهاجران ایرانی است همچنان که باید اعتراف کرد نغمه آزادیخواهی و مشروطه طلبی را نخستین بار همین مهاجران ساز کردند و به ارمغان به ایران آمد.
جنگ های عثمانی و قفقاز سبب شده بود که بیست هزار قبیله کوچک و بزرگ ایرانی مورد غارت سپاهیان روس و انگلیس و عثمانی قرار بگیرند و به همین سبب قحطی سراسر ایران را فرا گرفت و سال مشهور به سال قحطی یا مجاعه مردم را از پا در انداخت.
